Toepassing van Moddus in zomergerst

Moddus biedt mogelijkheden om de oogstzekerheid bij zomergerst te verhogen. Zowel met Moddus als met Terpal C kon het percentage vroeg optredende legering beperkt, echter niet voorkomen worden. Een bespuiting met Moddus verminderde ook het percentage legering gedurende de rest van het groeiseizoen. Daarbij gaf een bespuiting van 0,6 l/ha tijdens de strekkingsfase (DC32) een iets beter resultaat dan een vroege bespuiting (einde uitstoeling) of een gedeelde toepassing. Legering kon echter niet geheel worden voorkomen.

Inleiding

Zomergerst is een gewas met een beperkte strostevigheid. Via teeltmaatregelen, zoals de keuze van een stevig ras, een beperkte zaaizaadhoeveelheid en een beperkte N-bemesting wordt daarom getracht de legeringsgevoeligheid van het gewas zoveel mogelijk te beperken. Toch komt legering regelmatig voor. De mogelijkheden om met een groeiregulator de stevigheid van het gewas te verbeteren zijn beperkt. Chloormequat heeft een onvoldoende werking, en de bij gerst (tot voor kort) toegelaten middelen op basis van ethefon (Terpal C en Cerone ) kunnen negatieve gevolgen hebben voor de oogstbaarheid van het gewas en voor de kwaliteit van de partij, als gevolg van doorwasvorming. Het op de markt komen van de nieuwe groeiregulator “Moddus” (toelating in wintergranen in Duitsland sinds 1996; toelating in wintertarwe in Nederland 1998) biedt echter mogelijkheden om ook de oogstzekerheid bij zomergerst te verhogen.

Proefopzet

Omdat de grondsoort een belangrijke invloed heeft op de gewasgroei en de legeringsgevoeligheid, zijn jaarlijks twee veldproeven uitgevoerd op sterk verschillende locaties. Eén proef werd aangelegd op proefboerderij Kooijenburg (zand), de andere op het PPO-proefbedrijf in Lelystad (klei). Beide proeven hebben telkens dezelfde opzet gehad. Door middel van rassenkeuze en N-bemesting is getracht variatie in legeringsgevoeligheid aan te brengen.

Resultaten en conclusies

• Bespuitingen met Moddus hadden slechts een beperkte verkorting van het gewas tot gevolg; gemiddeld betrof het niet meer dan enkele centimeters. Het effect van Terpal C op de gewaslengte was duidelijk sterker dan van Moddus.
• Zowel met Moddus als met Terpal C kon het percentage vroeg optredende legering beperkt, echter niet voorkomen worden.
• Een bespuiting met Moddus verminderde ook het percentage legering gedurende de rest van het groeiseizoen; daarbij gaf een bespuiting van 0,6 l/ha tijdens de strekkingsfase (DC32) een iets beter resultaat dan een vroege bespuiting (einde uitstoeling) of een gedeelde toepassing. Legering kon echter niet geheel worden voorkomen. Het effect van Terpal C op het percentage legering was sterker dan van Moddus.
• Bij een praktijkbemesting van 110 kg N per ha minus de bodemvoorraad trad bij Reggae in geen van de proeven enige legering van betekenis op. Een bespuiting met Moddus of Terpal C had in deze situatie geen effect op de korrelopbrengst.
• Bij hetzelfde bemestingsniveau trad bij Scarlett in de meeste proeven wel legering op. Toepassing van een groeiregulator had in deze situatie een opbrengstverhoging tot gevolg, van gemiddeld 4-7% (300-500 kg/ha). Er bestond hierbij geen (significant) verschil tussen de verschillende tijdstippen, doseringen en middelen.
• Bij een verhoogde N-bemesting bij Scarlett trad in alle proeven zware legering op, soms al vrij vroeg in het seizoen (kort na het in aar komen). Toepassing van een groeiregulator had in deze situatie een sterk wisselend effect.
• Hoewel er door de toepassing van de groeiregulatoren verschillen optraden in legering waren de verschillen in duizendkorrelgewicht, volgerstpercentage en eiwitgehalte zeer beperkt.
• Een bespuiting met Moddus bij zomergerst/brouwgerst lijkt alleen zinvol bij rassen met een beperkte strostevigheid en in situaties waarin het gewas kan beschikken over een ruime hoeveelheid stikstof.
• Om de kosten van het middel (Moddus) terug te verdienen is een meeropbrengst van ca. 200 kg/ha nodig. Als ook arbeidsloon en machinekosten worden meegerekend dient de meeropbrengst minimaal het dubbele te zijn om de bespuiting rendabel te maken.
• Moddus is het meest effectief wanneer het wordt toegepast tijdens de strekkingsfase van het gewas (DC 31-32) in een dosering van 0,6 l/ha.
• Voordelen van een gesplitste toepassing (2x 0,3 l/ha) zijn in het onderzoek niet naar voren gekomen.
• Het effect van een bespuiting met Moddus was niet beter dan met Terpal C (deze laatste heeft inmiddels geen toelating meer en is ook niet meer beschikbaar).
• In het onderzoek zijn slechts een tweetal rassen onderzocht; er zijn aanwijzingen dat het effect van Moddus sterk kan verschillen per ras.