Teelthandleiding zaaiuien - rassenkeuze

In dit deel van de teelthandleiding zaaiuien wordt ingegaan op de rassenkeuze bij de teelt van zaaiuien.

Vrijwel het gehele huidige rassenpakket in Nederland bestaat uit hybriderassen. De overige rassen zijn zaadvaste selecties van het rastype Rijnsburger. De hybriden zijn voornamelijk kruisingen van ouderlijnen van het Rijnsburger-type onderling. In enkele gevallen zijn de hybriden kruisingen van ouderlijnen van een Rijnsburger-type met een ouderlijn van een niet Rijnsburger-type.
De uiterlijke rasverschillen van het huidige rassenpakket zijn minimaal. Om de Rassenlijst te kunnen samenstellen, wordt een aantal raskenmerken getoetst in het cultuur- en gebruikswaarde-onderzoek. Binnen dit onderzoek worden naast productiviteit vooral kenmerken onderzocht die bij kunnen dragen tot de teelt van een kwalitatief goede ui. Hierbij is het streven gericht op een vroeg afrijpende, productieve ui met een stevige huid.
Vroegrijpheid (een waarderingscijfer voor de oogstrijpheid), bewaarrendement (percentage gezonde uien na bewaring), huidvastheid (een maat voor het percentage kale uien), hardheid en natuurlijke spruitrust zijn hierbij belangrijke raskenmerken. Al deze rassenkenmerken worden uitgedrukt als verhoudingscijfers ten opzichte van het gemiddelde van de aanbevolen rassen. Op grond van hun raseigenschappen kunnen de rassen en selecties in twee groepen ingedeeld. Bewaarbaarheid en vroegrijpheid van de rassen zijn hierbij bepalend.
De rassen voor directe afzet kenmerken zich door vroege afrijping en een matige huidvastheid bij lange bewaring. Deze rassen worden meestal direct na de oogst verwerkt en verhandeld. De rassen voor directe afzet en bewaring zijn door hun goede huidvastheid geschikt voor lange bewaring, maar zijn later oogstrijp dan de groep van directe afzet.
De huidige rassen bezitten nauwelijks resistenties tegen bladschimmels zoals valse meeldauw en bladvlekkenziekte. Er is een rassenlijst beschikbaar voor zowel de teelt van uien onder gangbare als onder biologische omstandigheden.