Onkruidbestrijding na opkomst in aardappelen

Bij de teelt van consumptieaardappelen is het gebruikelijk om een bodemherbicide (eventueel met contactwerking) toe te passen in de periode tussen rugopbouw (frezen) en kort voor de opkomst van de aardappelen. Bij zetmeelaardappelen is/was het gebruikelijk om vóór opkomst tot rond opkomst van de aardappelen te spuiten met een contactherbicide in combinatie met een bodemherbicide. Op gronden met een hoog organische stofgehalte is de werking van de bodemherbiciden vaak onvoldoende. Ook is de onkruiddruk op lichte grond groot, zodat naderhand een tweede na opkomst-bespuiting noodzakelijk is voor een goed bestrijdingsresultaat. Dit gebeurt dan meestal met contactherbiciden in een verlaagde dosering, al dan niet in combinatie met een bodemherbicide.

Voor de na opkomst-onkruidbestrijding in aardappelen zijn verschillende herbiciden(combinaties) inzetbaar. Het is echter bekend dat verschillende aardappelrassen (zeer) gevoelig zijn voor bepaalde herbiciden(combinaties). In dit onderzoek is van de nieuwere rassen de gevoeligheid voor deze herbiciden(combinaties) nagegaan.
Adviezen voor de praktijk zijn opgesteld.

Onderzoek

Naast veldproeven met zetmeelaardappelrassen zijn er kasproeven met consumptieaardappel- en zetmeelaardappelrassen uitgevoerd met een breed assortiment aan rassen en verschillende herbiciden als Titus, Sencor, MCPA en Basagran en combinaties van de genoemde middelen. Er zijn acht consumptierassen (Frieslander, Lady Olympia, Victoria, LadyChristl, Carlita, Ariëlle, Agria en Ramos) en eveneens acht zetmeelrassen (Avarna, Seresta, Festien, Scarlet, Averia, Aveka, Sofista en Signum) bespoten met de genoemde herbiciden(combinaties).

1) Onkruid Olie van Luxan
2) Uitvloeier H van Luxan

Resultaten

De verschillende bespuitingen zijn uitgevoerd op basis van de grootte van de aardappelplanten: de eerste bespuiting bij ongeveer 5 centimeter grootte en de volgende een week later bij ongeveer 15 centimeter gewashoogte. In de kas- en veldproeven is de gewasreactie visueel beoordeeld en ook gemeten met een MLHD-PS1-meter (fotosynthese-meter). In de kasproef is ook het gewicht van de boven- en ondergrondse plantendelen bepaald.
Het resultaat van de bespuitingen op de aanwezige onkruiden was van alle objecten goed tot zeer goed.
Niet alle middelencombinaties zijn echter even veilig voor het gewas. In de veldproeven met de rassen Festien en Seresta is een betrouwbare opbrengstreductie gemeten bij het ras Festien met de combinaties van Basagran + Sencor, Titus + Sencor en ook enigszins met alleen Sencor. Ook in het ras Seresta werd een iets lagere opbrengst vastgesteld na de toepassing van Basagran en Sencor.
Gebleken is dat de bepaling van de gevoeligheid van rassen voor herbiciden(combinaties) in veld en kas goed overeenkomen. Hierdoor is het mogelijk geworden om de gevoeligheid van een breed rassenpakket in de kas snel te testen en een uitspraak te doen over de mogelijkheden van een herbicide(combinatie) in een bepaald ras.

Op basis van de resultaten in het veld en in de kas zijn de rassen ingedeeld naar de kans op opbrengstschade per herbicide:

• Opbrengstschade als gevolg van de toepassing van Sencor is te verwachten bij de consumptieaardappelrassen: Frieslander, Lady Olympia, Victoria, Carlita, Ariëlle en Agria en bij de zetmeelaardappelrassen: Festien, Avarna en Aveka. De toepassing van Sencor moet dan ook worden afgeraden in deze rassen.
• Opbrengstschade als gevolg van de toepassing van Basagran is te verwachten bij de consumptieaardappelrassen Frieslander, Carlita, Ariëlle en Agria en de zetmeelaardappelrassen Festien, Avarna, Averia en Aveka. De toepassing van Basagran moet dan ook worden afgeraden in deze rassen.
• Soms wordt een geelverkleuring waargenomen als gevolg van de toepassing van Titus. Dit was met name het geval bij de rassen Ariëlle en Scarlet. De toevoeging van MCPA aan Titus kan een flinke gewasreactie (knijpen van het blad) laten zien. Dit was met name het geval bij de consumptieaardappelrassen Carlita en Agria en ook bij de zetmeelaardappelrassen Seresta en Averia en in mindere mate Avarna.

Adviezen voor de praktijk

• De toepassing van Basagran, Sencor en MCPA als na opkomst-bespuiting moet in feite worden gezien als een noodmaatregel na een slecht werkende bespuiting voor of bij opkomst.
• Afhankelijk van het aardappelras en het onkruidassortiment zijn er slechts beperkte mogelijkheden na opkomst van de aardappelen.
• Titus is een herbicide dat zonder risico op schade kan worden ingezet als na opkomstbespuiting. Het gewas kleurt soms iets geel, maar dit is van tijdelijke aard.
• Basagran zal met name worden ingezet voor de bestrijding van probleemonkruiden als zwarte nachtschade. Dit geeft echter risico op schade bij de consumptieaardappelrassen Frieslander, Carlita, Ariëlle en Agria en de zetmeelaardappelrassen Festien, Avarna, Averia en Aveka. De toepassing van Basagran moet in deze rassen dan ook worden afgeraden.
• Sencor is een breedwerkend (bodem)herbicide met contactwerking en eveneens duidelijke rasbeperkingen. Opbrengstschade is te verwachten bij de consumptieaardappelrassen Frieslander, Lady Olympia, Victoria, Carlita, Ariëlle en Agria en bij de zetmeelaardappelrassen Festien, Avarna en Aveka. De toepassing van Sencor moet dan ook worden afgeraden in deze rassen.
• MCPA wordt in de praktijk met name ingezet ter versterking van de werking van Titus op melganzevoet. Echter, kijkend naar de resultaten van de toevoeging van 100 ml MCPA aan 30 gram Titus, is de bestrijding van onkruiden niet beter dan van 40 gram Titus. Deze toevoeging moet dan ook worden afgeraden in de praktijk.