Nulmeting Peulvruchten

Blonk Milieu Advies heeft op verzoek van het Productschap Akkerbouw een studie uitgevoerd naar milieukundige en nutritionele aspecten van het gebruik van peulvruchten in de humane voeding.

De vraag of peulvruchten een relatief gunstig milieuprofiel hebben ten opzichte van dierlijke maaltijdcomponenten bleek helaas niet eenvoudig te beantwoorden, omdat vleesvervangers uit vele (vaak bewerkte) ingrediënten worden samengesteld.
Ter ondersteuning van de nulmeting is een notitie opgesteld met een overzicht van de voedingsstoffen in peulvruchten en de mogelijke effecten van peulvruchten op de volksgezondheid.

Inleiding

In de afgelopen jaren is er veel aandacht voor de overgang van dierlijke naar plantaardige eiwitten. Daarbij gaat het om innovaties in samengestelde vleesvervangers, maar ook om de ontwikkeling van nieuwe producten uit zeewier, algen en sprinkhanen. Er is minder aandacht voor goede alternatieveen die al simpel beschikbaar zijn. Peulvruchten bevatten aanzienlijke hoeveelheid eiwitten, belangrijke mineralen en vitaminen en hebben mogelijk belangrijke milieuvoordelen, terwijl de consumptie nog laag is.

Milieukundige aspecten

Peulvruchten worden gebruikt als eiwitcomponent tijdens de maaltijd, zowel als geheel product als in vleesvervangende producten. Er is nog relatief weinig gepubliceerd over de milieueffecten van eiwitcomponenten van peulvruchten. Tegen deze achtergrond brengt het Productschap Akkerbouw de milieukundige effecten van een aantal soorten peulvruchten onder de aandacht en plaatst deze naast de kennis over nutritionele aspecten van deze producten. Deze zogenaamde nulmeting kan fungeren als ondersteuning voor het berekenen van milieueffecten van innovaties in de eiwittransitie.

De vraag of de peulvrucht op productniveau of op het niveau van een maaltijdcomponent een relatief gunstig milieuprofiel heeft ten opzichte van dierlijke maaltijdcomponenten is niet eenvoudig te beantwoorden, omdat vleesvervangers uit vele (vaak bewerkte) ingrediënten worden samengesteld. Bovendien hebben dierlijke eiwitbronnen (rundvlees, varkensvlees, kippenvlees, kaas, zuivel enz.) verschillende milieueffecten en nutritionele eigenschappen.

De opname van meer peulvruchten (en minder dierlijke producten) in onze voeding zal naar alle waarschijnlijkheid een effect hebben op de gehele samenstelling van ons voedingspatroon. Dat betekent dat peulvruchten niet één op één vergeleken kunnen worden met bijvoorbeeld rundvlees, kip of varken. Om het milieueffect van peulvruchten als maaltijdcomponent te beoordelen, is dus onderzoek nodig op maaltijd- of voedingsniveau waarin reële gelijkwaardige menu's opgebouwd worden met en zonder peulvruchten.

Nutritionele aspecten

Een grotere consumptie van peulvruchten in de dagelijkse voeding kan bijdragen aan de algehele gezondheid en de duurzaamheid ten aanzien van de voedselvoorziening. Peulvruchten leveren in combinatie met granen een volwaardig eiwit en deze combinatie is daarmee een goede basis voor vleesvervanging. Door de veelzijdigheid van peulvruchten (groente, eiwitbron, zetmeelbron, vezelrijk en bron van verschillende vitamines en mineralen) verdient het een eigen plaats in ons dagelijkse voedingspatroon.