Emissiereductie van broeikasgassen in open teelten

De mogelijkheden om broeikasgasreducerende (teelt)maatregelen toe te voegen aan het Milieukeurschema Plantaardige Producten zijn onderzocht.
Aan de hand van de bouwplannen van deelnemende agrariërs zijn broeikasgasemissieprofielen van acht bedrijven opgesteld. Uit deze profielen bleek dat de emissie van de Milieukeurbedrijven lager ligt, van 21 tot 49%, dan van ‘worst case’-vergelijkingsbedrijven. 
Vervolgens is voor enkele bedrijven de reductie van broeikasgasemissies van enkele maatregelen doorgerekend. Op basis hiervan is een maatregelenpakket opgesteld dat als een klimaatmodule zal worden opgenomen in het Milieukeurschema.

CLM Onderzoek en Advies en Blonk Milieu Advies hebben in opdracht van en in samenwerking met Stichting MilieuKeur (SMK) onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden om broeikasgasreducerende (teelt)maatregelen toe te voegen aan het Milieukeurschema Plantaardige Producten. Binnen het onderzoek is vooral gekeken naar akkerbouw, vollegrondsgroenteteelt en boomteelt. Dit onderzoek is gefinancierd door SenterNovem, SMK, het Productschap Akkerbouw (PA), Stuurgroep LIB en de Rabobank.

Dit project is een vervolg op het project ‘Landbouw en Klimaat in Brabant’, waarin de relatie tussen landbouw en klimaat in kaart is gebracht, samen met opties voor de reductie van broeikasgassen.

Er is gestart met een selectie van emissiereducerende maatregelen. Enkele Milieukeurtelers en experts hebben in een viertal bijeenkomsten deze maatregelen getoetst aan criteria, zoals het reductiepotentieel van de uitstoot van lachgas (N2O), de kosten-batenverhouding van de maatregel, het risico voor afwenteling naar andere milieuthema’s, de toepasbaarheid in de agrarische bedrijfsvoering en de mogelijke synergie met ander milieuaspecten of agronomische aspecten.

Aan de hand van de bouwplannen van deelnemende agrariërs zijn broeikasgasemissieprofielen van acht bedrijven opgesteld. Uit deze profielen bleek dat de emissie van de Milieukeurbedrijven lager ligt, van 21 tot 49%, dan van ‘worst case’-vergelijkingsbedrijven.
Vervolgens is voor enkele bedrijven de reductie van broeikasgasemissies van enkele maatregelen doorgerekend. Een verlaging van de N-gift tot 80% geeft voor de twee doorgerekende bedrijven een reductie van broeikasgasemissies uit de bodem met zo’n 20-22%.

Op basis van de te behalen reductie van broeikasgasemissies, kosten/baten en de praktische uitvoerbaarheid is een maatregelenpakket opgesteld dat als een klimaatmodule wordt opgenomen in het Milieukeurschema Plantaardige Producten. De maatregelen in het pakket zijn:

1. Doorlopen schema geleide bemesting;
2. Opstellen organische stofbalans en toevoer organische stof;
3. Vanggewas na laatste teelt;
4. Verlaging van de stikstofgift via kunstmest en dierlijke mest;
5. Keuze voor andere N-kunstmesten en meststoffen met nitrificatieremmers, gebruik vergiste dierlijke mest/gebruik gewasresten uit compostering of covergisting;
6. Niet-kerende grondbewerking;
7. Rijpadensysteem;
8. Gebruik van aanvulgrond zonder veen (specifiek voor boomteelt).

Voor deze maatregelen zijn bonuspunten vastgesteld, die gebaseerd zijn op de te behalen reductie van broeikasgasemissie. Voor de telers van akkerbouwproducten en vollegrondsgroente zijn 25 punten haalbaar en voor de boomteelt 10. De telers kunnen daarbij kiezen uit de genoemde maatregelen. In 2009 zal de klimaatmodule getest worden.

Toepassing van de klimaatmodule door Milieukeurtelers draagt bij aan een kosteneffectieve reductie van broeikasgasemissies in de open teelten.