Bestrijding van slakken in wintertarwe

Slakken kunnen in tarwe flinke schade aanrichten. Vooral tussen zaai en het drie-bladstadium is tarwe erg gevoelig voor slakkenschade. Bij een zware aantasting kan het meermalen strooien van slakkenkorrels onvoldoende zijn, met als gevolg dat opnieuw gezaaid moet worden. Een zaadbehandeling met een molluscicide is altijd daar waar het zijn werk moet doen, dit in tegenstelling tot behandelen met slakkenkorrels. Daarbij staat het gebruik van slakkenkorrels onder druk; nadat al eerder Mesurol slakkenkorrels van de markt verdwenen, is in 2005 de toelating voor slakkenkorrels met metaldehyde beëindigd en mogen ze nog tot eind 2006 gebruikt worden (redactie: tot nu toe nog steeds toegelaten op basis van dringend vereist gebruik).

Doelstelling van het onderzoek was om een zaaizaadbehandeling te vinden, die een vergelijkbare of betere bestrijding van slakken gaf dan toepassing van slakkenkorrels. Enkele van de getoetste zaadbehandelingen lieten een goed resultaat zien: een gelijk aan of beter resultaat dan met toepassing van slakkenkorrels. In overleg met de chemische industrie moeten verdere perspectieven worden bekeken.

Onderzoek

Voor het onderzoek naar het vinden van zaaizaadbehandelingen tegen slakken zijn in de afgelopen twee jaren verschillende veldproeven uitgevoerd. Elke proef had twee zaaitijdstippen, in oktober en december. In deze veldproeven, aangelegd op kleigrond, werden een onbehandeld object en toepassing van slakkenkorrels (metaldehyde) vergeleken met in totaal drie middelen in 1 à 3 doseringen als zaadbehandeling tegen slakken. Ook werd een combinatie van twee van de middelen getest. Voor beide proeven is het ras Residence gebruikt, met een basisontsmetting met 2 ml Beret Gold per kg zaad. De proeven hadden koolzaad en wintertarwe als voorvrucht. Er is zonodig beoordeeld op opkomst, aantasting en indien zinvol op de stand van het gewas.

Resultaten en conclusies

2003/2004

Na een warme zomer met enkele droogteperiodes was de structuur van de grond fijn. Ook na zaai bleef het overwegend droog. De slakkenactiviteit was hierdoor gering, waardoor de verschillen tussen de verschillende middelen gering waren. Behandelingen met slakkenkorrels (Caragoal GR) gaven een gelijke opkomst als het onbehandeld zaad (figuur 1) en bovendien geen verschil in aantasting of stand van het gewas ten opzichte van onbehandeld zaad (figuur 2). Van de in de proeven getoetste zaadbehandelingen gaven Middel A, Middel E, Middel F en Middel G positieve resultaten. Er zijn dus alternatieven voor het gebruik van slakkenkorrels. Verder onderzoek moet de waarde van de gevonden resultaten bevestigen.

2004/2005

Gedurende de gehele proefperiode waren de omstandigheden vrij gunstig voor slakken; de neerslag was vrijwel op een gemiddeld niveau, de temperatuur was iets boven gemiddeld. In de eerst gezaaide proeven kwam van de ca. 350 gezaaide zaden per m² ruim de helft op, bij de tweede zaai van de proeven was dit in maart, door de moeilijke omstandigheden, nog circa een kwart.
Eén of twee keer toepassen van Caragoal GR, de standaardtoepassing van slakkenkorrels, geeft een afdoende bescherming tegen aantasting door slakken, hoewel dit niet in elke proef tot uiting kwam. Zaadbehandeling met Middel A heeft een effect tegen slakken. Er werden geen betrouwbare verschillen gevonden tussen toepassing van 8 en 12 ml Middel A per kg zaad.
Zaadbehandeling met Middel E geeft bescherming tegen aantasting door slakken. Dit komt in de eerste plaats tot uitdrukking in de standcijfers in de proeven. Bij alle waarnemingen op stand van het gewas resulteerde toepassing van 2 ml Middel E per kg zaad in een gelijk gewaardeerde stand van het gewas als behandeling(en) met slakkenkorrels. Van de combinatie van 12 ml Middel A en 2 ml Middel E per kg zaad werd geen meerwaarde gevonden ten opzichte van de afzonderlijke toepassingen.
Zaadbehandeling met Middel F, toegepast in de doseringen 2, 4 en 8 ml per kg zaad, heeft een beschermende werking tegen aantasting door slakken.