Beheersing Rhizoctonia in zetmeelaardappelen

Bij de teelt van zetmeelaardappelen krijgt de praktijk de laatste jaren steeds meer te maken met een zwaardere aantasting door Rhizoctonia vanuit de grond. Om deze aantasting te bestrijden, zijn er verschillende middelen beschikbaar. Een volveldsbehandeling met een grondbehandelingsmiddel tegen Rhizoctonia is veelal te duur, het saldo van zetmeelaardappelen laat dit niet toe. Daarom is in opdracht van het Productschap Akkerbouw (PA) met cofinanciering van Bayer Cropscience en Syngenta Crop Protection onderzoek gedaan of een rijenbehandeling met lagere dosering voldoende perspectief biedt
Uit dit onderzoek is gebleken dat met behulp van een grondbehandeling een positief resultaat kan worden bereikt, met name als gevolg van een hogere prijs bij een hoger OWG. Op beide locaties gaf de kwart dosering van Amistar het hoogste rendement. Het nieuwe middel AC2522 heeft het ook goed gedaan, maar heeft echter nog geen toelating in zetmeelaardappelen.

Onderzoek

In dit onderzoek zijn de middelen Moncereen, Amistar en een nieuw middel AC2522 in verschillende doseringen in de rij gebruikt. De verschillende doseringen van de middelen waren de adviesdosis (bij Moncereen op basis van het organische stofgehalte), een halve adviesdosis en een kwart van de adviesdosis. In het onderzoek is o.a. gekeken naar de opkomstsnelheid en regelmaat, de gewasstand gedurende het seizoen, krielnesten en uiteraard opbrengst en OWG. Vervolgens zijn berekeningen gemaakt naar de meerwaarde van een rijenbehandeling om te komen tot een gefundeerde uitspraak over het financiële rendement van het gebruik van deze toepassing. Het onderzoek is uitgevoerd in 4 herhalingen.

Het onderzoek is gedurende de jaren 2008 en 2009 op de PPO-locaties ’t Kompas en Kooijenburg uitgevoerd. De resultaten van 2008 zijn sterk negatief beïnvloed door de (achteraf geconstateerde) slechte kwaliteit van het pootgoed, wat zich openbaarde in een slechte en onregelmatige opkomst als gevolg van Fusarium. Daarom wordt in deze rapportage, na goedkeuring van het PA, alleen verslag gedaan over het jaar 2009.

Resultaten

De resultaten laten zien dat in het begin het opkomstpercentage van de behandelingen enigszins achter bleef ten opzichte van het object onbehandeld. Bij het uiteindelijke definitieve opkomstpercentage was er bij de verschillende doseringen van Amistar een duidelijk doseringseffect. Bij de adviesdosering was het percentage opkomst iets lager. Het effect op het berekende uitbetalingsgewicht was bij het gebruik van alle middelen en doseringen positief, behalve in Valthermond bij de hoogste dosering Moncereen.
Er werd in het onderzoek ook gevraagd naar een gefundeerde uitspraak over de financiële consequenties van het gebruik van een rijenbehandeling. Dat is ook gedaan. In de berekening zijn de kosten van de investering en het opbouwen van het systeem op de pootmachine, de kosten van de extra uren om de tank te vullen en de middelkosten meegenomen. Vervolgens is er op basis van de uitbetaling van AVEBE (prijs/ton veldgewicht op basis van het OWG) een berekening gemaakt hoeveel er netto overblijft.

In deze tabel is te zien dat er, afhankelijk van het middel en de dosering, een negatief of positief resultaat overblijft. In de berekening is gerekend met het verschil in veldgewicht en een prijs per ton op basis van de OWG-tabel van AVEBE. In deze berekening is ook de hoog OWG-toeslag meegerekend.

Adviezen voor de praktijk

In het onderzoek is gebleken dat met behulp van een grondbehandeling een positief resultaat kan worden bereikt, met name als gevolg van een hogere prijs bij een hoger OWG.
In deze berekeningen is het percentage premie buiten beschouwing gelaten. De verwachting is dat er minder knollen zullen worden geoogst met scheuren en vergroeiingen als gevolg van Rhizoctonia. Dit vergroot de kans op premie.
Op beide locaties gaf de kwart dosering van Amistar het hoogste rendement. Het nieuwe middel  AC2522 heeft het ook goed gedaan, het heeft echter nog geen toelating in zetmeelaardappelen.